Filmi i tretë me metrazh të gjatë të Ali Abbasi, kineast iranian i zhvendosur në Europë që nga 2001, "Netët e Mashhad" mbështetet te një seri vrasjesh të ndodhura në 2000 në qytetin iranian të Machhad afër kufirit afgan.

Kineasti duket se është influencuar nga një dokumentar i Maziar Bahari që i rikthehet kësaj ngjarjeje, dy vjet pas ndodhisë.

Një numër i madh prostitutash u vranë nga një vrasës serial që u zbulua se ishte një fanatik fetar që kishte vendosur të purifikonte qytetin dhe të pastronte të gjithë korrupsionin moral. I kthyer në një lloj heroi paradoksal për një pjesë të opinionit publik ai nuk u dënua me vdekje dhe as u ekzekutua.

Filmi që ka dalë në Jordani, larg prej radarëve të censurës iraniane bazohet në hetimin e Rahimit (Zar Amir Ebrahimi, Çmimi për interpretimin femëror në festivalin e Kanës në 2022) një gazetare shumë e vendosur për zbuluar identitetin e fajtorit dhe e gatshme për të marrë rreziqe të jashtëzakonshme.

Paralelisht, filmi rrëfen nga pikëpamja e vrasësit, punëtor dhe kryefamiljar i cili, natën, në rrugët e Machhad me motor, shtiret si klient dhe mbyt viktimën e tij, në shtëpinë e saj përpara se të hedhë trupin në një tokë të panjohur.

Ky alternim i pikëpamjeve, ai i gazetares dhe ai i vrasësit, bën pjesë në një vullnet për të nxjerrë shkëndija nga çdo gjë, për të përdorur principet narrative të zhanreve kinematografikë të ndryshëm, të vënë këtu në shërbim të shikimit në një shoqëri që i gjallon kontradiktat e saj.

Kjo mbivendosje e shikimeve na krijon përshtypje e një mënyre që kërkon të trajtojë dhunën. Atrociteti i vrasjeve dhe të rezistencë së kotë dhe të kotë të viktimave dalin në pah me një precision vërtet shqetësues. I mbështetur në kthimin e një muzike pyetës, shikimi i kineastit është më pak denoncues se nihilist i sjellshëm.

Ky alternim i gëzimit të keq dhe të dhembshurisë reflekton padyshim kompleksitetin njësoj të zhanrit dhe të situatës së përshkruar.

Gjyqi i vrasësit, parë nga një pjesë e opinionit publik si një vendosës drejtësie që duhej të dijë diçka me që ka eleminuar femra të përdala, nxjerr në pah kontradiksioet e një metropoli gjigand, teatër i gjithë ndyrësive tona si shoqëri. Machhad është qyteti i dytë i Iranit dhe gjithashtu një qytet i shenjtë ku gjendet mauzoleu i Imam Reza, bërë martir në 818.

Ky raport mes modernitetit materialist dhe arkaizmit shpirtëror vendos ato që janë ekzigjencat e një ligji, aty ku trasngresionet janë në mënyrë të pamëshirshme dënuar, dhe një mënyrë qeverisjeje e themeluar mbi ndrydhjen dhe frustrimin seksual. Vdekjet nuk janë veçse një formë e dhunës që shpërthen rregullisht në zemër të një shoqërie të ekstremeve, pa paqe. A.K./TemA