Zyrtarët thonë se Komanda Jugore e Ushtrisë së SHBA po shqyrton mundësi të ndryshme, nga bashkëpunimi me Panamanë deri te veprimet ushtarake.

Raportetet tregojnë së Pentagoni po shqyrton opsione ushtarake për Kanalin e Panamasë për të siguruar aksesin e vazhdueshëm të SHBA në këtë rrugë ujore strategjikisht të rëndësishme, pas një kërkese nga Shtëpia e Bardhë.

Agjencia e lajmeve Reuters raportoi të enjten se një zyrtar i SHBA, që foli nën kushte anonimiteti, tha se një dokument, i përshkruar si udhëzime të përkohshme për sigurinë kombëtare nga administrata e re e Trump, kërkonte që forcat amerikane të shqyrtonin opsione ushtarake për të mbrojtur aksesin në Kanalin e Panamasë.

Në përgjigje të raporteve për mundësinë e një veprimi ushtarak të SHBA, qeveria e Panamasë tha se do të mbetej "e palëkundur" në mbrojtjen e sovranitetit të saj, ndërsa u raportua se Presidenti i SHBA, Donald Trump, po shqyrton mundësi për të "rimarë" kanalin strategjik.

Ministri i Jashtëm i Panamasë, Javier Martinez-Acha, u shpreh për gazetarët të enjten duke thënë: "Në lidhje me këto deklarata, nuk kam më çfarë të shtoj, përveçse se Panama mbetet e palëkundur në mbrojtjen e territorit të saj, kanalit dhe sovranitetit të saj."

Ai shtoi: "Le të jetë e qartë, kanali i përket panamanëve dhe do të mbetet ashtu."

Tensionet midis SHBA dhe Panamasë janë rritur përsëri, për shkak të kërcënimeve të përsëritura të Trump për të "marrë prapë" Kanalin e Panamasë.

Lajmet për planet ushtarake të SHBA u raportuan më herët këtë javë nga NBC, duke cituar një memorandum të brendshëm të administratës Trump dhe komente nga zyrtarë të paemëruar të SHBA.

Zyrtarët i thanë rrjetit se Komanda Jugore e Ushtrisë së SHBA do të shqyrtojë disa opsione, përfshirë bashkëpunimin me ushtrinë e Panamasë ose marrjen e kanalit me forcë. Ata gjithashtu thanë se një pushtim i Panamasë nga SHBA, është ende i pamundur për momentin.

Megjithatë, memorandumi kërkonte që Pentagoni "të ofronte opsione ushtarake të besueshme për të siguruar akses të drejtpërdrejtë dhe të papenguar të ushtrisë dhe tregtisë amerikane në Kanalin e Panamasë", sipas raporteve.

Kanali i Panamasë kalon përmes ngushticës së Panamasë që lidh Amerikën e Veriut me Amerikën e Jugut dhe është jashtëzakonisht i çmuar, pasi lidh Oqeanin Paqësor me Detin Karaibik dhe Oqeanin Atlantik.

Pavarësisht se ka më shumë se 100 vjet, kanali ka qenë në vëmendjen globale, që kur Trump mori detyrën në janar.

Presidenti i SHBA, në një fjalim në Kongresin e SHBA, tha javën e kaluar se administrata e tij "do të rimarrë Kanalin e Panamasë, dhe ne tashmë kemi filluar ta bëjmë këtë".

Pavarësisht komenteve të tij të shpeshta për kanalin, Trump nuk ka folur ende publikisht se si do të merret kanali dhe nëse ushtria e SHBA do të përfshihet.

SHBA e fitoi të drejtën për të ndërtuar dhe operuar kanalin, në fillim të shekullit të 20-të.

Në një traktat të nënshkruar në vitin 1979, gjatë administratës së Presidentit Jimmy Carter, SHBA ra dakord të transferonte kontrollin e kanalit në Panama në fund të vitit 1999.

Megjithatë, SHBA dhe Panama janë të detyruar me traktat të mbrojnë kanalin nga çdo kërcënim për neutralitetin e tij dhe lejohen të marrin masa të njëanshme për ta bërë këtë.

Kontrolli i kanalit ka qenë gjithashtu një pikë kontestimi midis Uashingtonit dhe Pekinit, pasi Trump ka pretenduar më parë – pa prova – se Kina e kontrollon fshehurazi këtë rrugë ujore.

Të dyja, Panama dhe Kina, kanë mohuar çdo ndërhyrje të huaj.