Në Kinemanë Milenium në Shqipëri mbrëmë u shfaq filmi i restauruar “Ngadhnjim mbi vdekjen”, me regjisor Gëzim Erebara dhe Piro Milkani, me tekst të Fatos Arapit nga Feim Ibrahimi, transmeton Portalb.mk.

I realizuar në vitin 1967, “Ngadhnjim mbi vdekjen” është një dramë e fuqishme e vendosur gjatë periudhës së Luftës së Dytë Botërore, kur Shqipëria ndodhej nën pushtimin nazist. Filmi bazohet në ngjarje të vërteta dhe sjell historinë tragjike të dy vajzave të reja, të cilat, pas torturave mizore nga gjermanët, ekzekutohen publikisht për të terrorizuar popullsinë.

Kryeministri Edi Rama përmes një postimi në rrjetet sociale, e vlerësoi këtë proces restaurimi si një mënyrë për të nderuar jo vetëm filmin dhe ekipin e tij, por edhe vetë historinë që ai përcjell.

“Ky version i restauruar në 4K rikthen shkëlqimin e plotë të imazhit dhe zërit, duke rivlerësuar punën regjisoriale të Erebarës dhe Milkanit, kamerën e mrekullueshme të Saim Kokonës, lojën e aktorëve dhe muzikën drithëruese të Feim Ibrahimit”, ka shkruar Rama.

Pamje nga Filmi i restauruar “Ngadhnjim mbi vdekjen”. Foto: Kristaq Janushi (Facebook)

Filmi është frymëzuar nga historia e Bule Naipit dhe Persefoni Kokëdhimës, dy heroinave të cilat u ekzekutuan nga nazistët për shkak të lidhjeve të tyre me lëvizjen komuniste. Ky rrëfim tronditës është sjellë në ekran me një mjeshtëri të jashtëzakonshme nga kast i mirënjohur aktorësh.

Eglantina Kume luan Mirë, Edi Luarasim, Afërditën, Naim Frashëri, laun Hans von Shtolc, kapiteni gjerman, Rikard Ljarja sjell në këtë film Perlatin, Sheri Mita, Villi Heller është në këtë film në rolin e një togeri gjerman, për Timo Flloko, Fatosi, Demir Hyskja, luan spiunin Zyni Shaqiri. Në rolet e tjera, Andon Qesari, luan Skenderin, Antoneta Fishta, jëtëson në këtë sfidë te kinematografisë shqiptare rolin e nënës së Mirës. Drita Haxhiraj, i është besuar roli i gjimnazistes, për Pandi Raidhi, xha Teloja. Në rolet episodike, vjenë Arqile Nesho, Lec Bushati, Sandër Prosi është mësuesi. Për të vijuar me Diana Peza, Fioralba Paço, Saimir Kumbaro, Lec Shllaku, Petrit Llanaj është Vasili, këpucari, Xhemil Tagani dhe Zejnulla Hatibi.

Pavarësisht vlerave artistike dhe historike, “Ngadhnjim mbi vdekjen” u ndalua nga qarkullimi për një periudhë të gjatë. Pas Festivalit të 11-të të Këngës në RTSH, ku ndodhën zhvillime politike të papëlqyeshme për regjimin, aktorja Edi Luarasi u dënua, dhe për pasojë, filmi u ndalua nga kinema dhe televizioni për rreth dy dekada.

Restaurimi i këtij filmi në 4K është një ngjarje me rëndësi jo vetëm për kinematografinë shqiptare, por edhe për ruajtjen e trashëgimisë kulturore. Ky proces jo vetëm që rikthen estetikën e tij vizuale dhe cilësinë e zërit, por edhe riafirmon rëndësinë historike dhe artistike të një prej kryeveprave më të mëdha të filmit shqiptar.

Me premierën e tij të re, “Ngadhnjim mbi vdekjen” preku edhe një herë zemrat e publikut dhe për të sjellë në vëmendje sakrificën e atyre që luftuan për lirinë.

Pamje nga Filmi i restauruar “Ngadhnjim mbi vdekjen”. Foto: Kristaq Janushi (Facebook)