Filmi ‘Beni ecën vetë’ mbetet edhe pas kaq vitesh akoma mbetet ndër filmat më të mirë shqiptarë. ‘Beni ecën vetë’ është prej atyre filmave që ngulitet thellë në memorien e secilit, të rrëmben pas vetes qysh në minutat e parë.

Një film që la gjurmë të mëdha në kinematografinë shqiptare. Filmi është realizuar me regji të Xhanfise Kekos, skenari nga Kiço Blushi, ndërsa muzika e filmit nga Limos Dizdari. Në kuadër të nismës së Drejtorisë së Përgjithshme të Arkivave (DPA) për t’i njohur të rinjtë me të shkuarën e vendit, Kinemaja Verore e këtij institucioni rihap dyert për një sezon të ri artistik. DPA bëri të ditur se ditën e hënë në mbrëmje, (2 qershor), në vijim të Ditës Ndërkombëtare të Fëmijëve, çelet sipari me një prej filmave më të dashur të të vegjëlve, “Beni ecën vetë”.

Filmi mban firmën e regjisores Xhanfise Keko dhe është prodhim i vitit 1975. “Beni ecën vetë” ekranizohet falë bashkëpunimit të vazhdueshëm mes DPA-së dhe Arkivit Qendror Shtetëror të Filmit (AQSHF). Duke ruajtur kthjelltësinë ndaj ngarkesës ideologjike të kinematografisë vendase gjatë regjimit komunist, ky sezon i Kinemasë Verore të DPAsë, do t’i kushtohet posaçërisht komedisë shqiptare. DPA fton të gjithë adhuruesit e kinematografisë shqiptare të rezervojnë falas biletën e tyre, në faqen: https://teater.arkiva.gov.al/.

Hyrja do të jetë e lirë për të gjithë. Nga batutat legjendare, te situatat plot humor të hollë, filmat që do të shfaqen në këtë kinema janë pjesë e një trashëgimie kinematografike që mbart jo vetëm të qeshura, por edhe reflektime të kohës kur janë krijuar. Kinemaja Verore e DPA-së është një hapësirë e gjallë kulturore, me 140 ulëse nën qiellin e hapur, që ofron një mënyrë të veçantë për të përjetuar filmin si bashkëbisedim mes brezave.

SKENARI

Por cila është historia e subjektit të filmit? “Beni ecën vetë” është historia e djalit të vogël, që nga Korça, shkon te xhaxhai i tij në fshat dhe aty mëson të bëhet një fëmijë i pavarur. Beni është një djalë tetëvjeçar që jeton në Korçë me prindërit e tij. Beni bënte një jetë të mbyllur. Nëna e tij duke qenë shumë e kujdesshme ndaj tij, i privon atij disa kënaqësi të moshës dhe nuk e lë të luajë jashtë, nga meraku se mos sëmuret, vritet…! Kur Beni është në gjendje të dalë jashtë, fëmijët e lagjes e vënë në lojë atë, duke e quajtur shpesh “një mace të frikësuar” dhe “një djalë mamaje”, ose “qullac”. Një ditë kur xhaxhai i tij, Thomai, erdhi nga fshati për vizitë, ai e sheh Benin duke qarë pasi fëmijët e tjerë i morën kalin e tij. Thomai vendos ta marrë Beni me kalë në një fshat të largët, ku e mëson atë për jetën dhe si të jetë “burrë” më i zoti.

Në fshat, Beni për herë të parë mëson të rrijë pa prindërit. Për ta ndihmuar të kalojë frikën dhe të ambientohet e ftojnë të marrë pjesë së bashku me fëmijët e tjerë në një piknik. Një natë Beni mbetet i vetëm në mes të pyllit por tashmë ai fillon të zbulojë një jetë shumë pranë natyrës, duke larguar frikën dhe mendimet negative të fëmijërisë. Me kalimin e ditëve, nga eksperienca në fshat Beni mësohet dhe kthehet në një djalë të pjekur, që nuk bëhet më qaraman për gjëra të vogla… Në rrugën e kthimit për në qytetin Beni nuk ka nevojë të hipë mbi kalë, ai është në gjendje të ecë vetë gjatë gjithë rrugës për në shtëpi. Ky është me pak fjalë subjekti i filmit, i cili më pas u shkrua edhe si libër. Në film luajnë një kast fëmijësh të mrekullueshëm, si: Herion Mustafaraj në rolin e Benit, Gjergj Sollaku në rolin e kushëririt dhe Selma Sotirllari në rolin e Tullumbaces, por spikasin edhe aktorë si Pandi Raidhi, Dhorkë Orgocka, Yllka Mujo, Zhani Petro, etj. Filmi shquhet për dialogun e natyrshëm, interpretimin mjaft origjinal, freskinë e kamerës dhe kolonën zanore të mrekullueshme nga Limoz Dizdari.

Ky film mbetet një nga më të bukurit e kinematografisë shqiptare për fëmijë, i dashur nga të mëdhenj e të vegjël. Në Festivalin e Parë të Filmit Shqiptar të mbajtur në Tiranë në vitin 1976 filmi “Beni ecën vetë” u vlerësua me Kupën e Festivalit dhe në të njëjtin vit u paraqit dhe mori medalje në Festivalin Ndërkombëtar të Filmit për Fëmijë dhe të Rinj “Giffoni Film Festival”. Po në vitin 1976 mori pjesë dhe një çmim në Beograd si dhe Kupën e Festivalit në Festivalin e Parë të Filmit Shqiptar të mbajtur në Tiranë. Duke parë suksesin e madh të filmit, i cili u xhirua në Korçë dhe fshatrat e saj, skenaristi Kiço Blushi, vendosi që historinë e Benit ta trajtonte edhe në libër. Në vitin 1976, “Beni ecën vetë” doli si libër me një tirazh prej 10.000 kopjesh, nga shtëpia botuese “Naim Frashëri”, Tiranë. “Beni ecën vetë” u bë shumë shpejt një nga romanet për fëmijë nga më të vlerësuarit në letërsinë shqiptare në vitet ‘70-’80, i njohur për trajtimin e dashurisë ndaj natyrës fshatit e njerëzve të tij.

/Gazeta Panorama