Udhëheqësit nga 32 vendet aleate të NATO-s, përfshirë presidentin e SHBA-së Donald Trump, janë mbledhur për një seancë pune vendimtare në samitin e NATO-s në Hagë. Muaj të tërë përgatitjesh kanë kaluar për takimin, të ndërtuar rreth përmbushjes së kërkesës së Trump për objektiva më të larta prej 5% për shpenzimet e mbrojtjes të aleancës. Udhëheqësit botërorë dhe diplomatët do të zhvillojnë gjithashtu diskutime të rëndësishme në margjinat e samitit, raporton Euractiv, transmeton Portalb.mk.
Pas darkës së mbrëmshme, udhëheqësit e NATO-s tani do të thellohen në programin e shkurtër por serioz që i pret sot në Hagë. Ata supozohet të nënshkruajnë një marrëveshje, muaj të tërë në përgatitje, për rritjen e shpenzimeve të mbrojtjes. Por gjithçka do të sillet rreth Presidentit të SHBA-së Donald Trump, i cili ka fuqinë për ta bërë ose për ta prishur samitin.
Trump erdhi në Hagë duke u dukur shumë i kënaqur me veten, duke përkëdhelur veten që i bëri vendet aleate të mbështetnin atë që ai kërkonte për një kohë: të shpenzonin më shumë për ushtrinë e tyre në Evropë dhe Kanada, një total prej 5% të PBB-së.
“NATO do të bëhet shumë e fortë falë nesh,” tha Trump këtë mëngjes.
Objektivi aktual prej 2% u vendos në vitin 2014. U deshën një dhjetëra vite që të gjithë të arrinin qëllimin, gjatë të cilave kërcënimi i Rusisë që sulmoi Evropën u intensifikua pas pushtimit të Ukrainës në vitin 2022.
Rritja e shpenzimeve rezultoi gjithashtu nga fakti se evropianët janë dashur të zëvendësojnë pajisjet e dhuruara Kievit gjatë tre viteve të fundit.
E gjitha është falë Trump, tha shefi i NATO-s Rutte, duke përsëritur mesazhin që i dërgoi privatisht presidentit amerikan dje.
“Pa Presidentin Trump kjo nuk do të kishte ndodhur,” tha Rutte.
Lëvdatat janë veçanërisht të rëndësishme, pasi diplomatët dhe zyrtarët në të gjithë Evropën kaluan muaj duke u thënë qytetarëve të tyre se rritja e shpenzimeve është për shkak të kërcënimit të Rusisë – jo për shkak të dorëzimit ndaj kërkesës së Donald Trump.
Në Samit,është edhe një delegacion i Maqedonisë së Veriut.
Me ftesë të Sekretarit të Përgjithshëm të NATO-s, Mark Rutte, i pranishëm në Samit është edhe ministri i Punëve të Jashtme dhe Tregtisë së Jashtme Timço Mucunski bashkë me presidenten Gordana Siljanovska-Davkova.
Si pjesë e ditës së parë të Samitit, Ministri Mucunski mori pjesë në darkën e punës të shteteve anëtare të NATO-s, në formatin e Këshillit NATO-Ukrainë, në të cilën morën pjesë edhe Ministri i Jashtëm ukrainas Andriy Sibiha, si dhe Përfaqësuesja e Lartë e Bashkimit Evropian, Kaia Kallas. Gjatë darkës, u shkëmbyen pikëpamje mbi situatën aktuale të sigurisë, nevojën për mbështetje të qëndrueshme dhe të koordinuar për Ukrainën, si dhe mbi rritjen e kapaciteteve mbrojtëse dhe të rezistencës së Aleatëve.
Me këtë rast, ministri Mucunski theksoi se koherenca dhe uniteti janë mjetet më të forta për t’u përballur me kërcënimet dhe sfidat e përbashkëta. Ai theksoi se nevoja për të bërë dhe investuar më shumë në aftësitë tona mbrojtëse duhet të mbetet përparësia numër një për të gjitha shtetet anëtare, me koordinimin e vazhdueshëm si e vetmja mënyrë për të arritur sukses të përbashkët. Mucunski gjithashtu nënvizoi rëndësinë e arritjes së një zgjidhjeje të drejtë dhe afatgjatë për Ukrainën, duke përshëndetur iniciativat për të mbajtur takime të drejtpërdrejta midis përfaqësuesve të Ukrainës dhe Rusisë, me mbështetjen e Shteteve të Bashkuara dhe aleatëve evropianë. Ai riafirmoi gatishmërinë e Maqedonisë së Veriut për të mbështetur më tej Ukrainën, në përputhje me kapacitetet dhe mundësitë kombëtare.
Në margjinat e samitit, një ngjarje diplomatike e nivelit të lartë – Forumi Publik i NATO-s – u mbajt gjithashtu gjatë dy ditëve, me pjesëmarrjen e përfaqësuesve të lartë të shteteve dhe ekspertëve të cilët diskutuan tema që lidhen me sfidat strategjike të sigurisë.
Ministri Mucunski sot mori pjesë në një sesion kushtuar lidershipit dhe rolit të ardhshëm të të rinjve në adresimin e rreziqeve bashkëkohore të sigurisë, si dhe angazhimit për një politikë sigurie gjithëpërfshirëse dhe të qëndrueshme.
“Në thelb, të gjithë biem dakord pa dyshim: pa frenim, mbrojtje dhe siguri, nuk ka kushte për një sistem të mirë arsimor, shëndetësor, social apo ndonjë sistem tjetër publik. Shikoni çfarë po ndodh në Ukrainë – kur ka luftë, shoqëria përqendrohet në të, dhe jo në reforma që përmirësojnë jetën. Kjo është një thirrje zgjimi për të gjithë ne”, theksoi ministri Mucunski.