Një arritje e jashtëzakonshme në kirurgjinë robotike është arritur me një robot që jo vetëm dëgjon udhëzime verbale, por gjithashtu kryen një procedurë komplekse tërësisht vetë. Për herë të parë, një robot kreu operacionin e heqjes së fshikëzës së tëmthit në mënyrë autonome, ndërsa iu përgjigj komandave me zë. Ky moment historik, i arritur nga studiuesit në Universitetin Johns Hopkins, na afron me një të ardhme ku robotët mund të marrin përsipër më shumë përgjegjësi mjekësore me pak ndërhyrje njerëzore.

Roboti, i quajtur Hierarkia Transformuese e Robotit Kirurgjikal (SRT-H), u trajnua përmes një qasje inovative të njohur si të mësuarit me imitim. Në vend që ta programonte robotin me udhëzime specifike për çdo hap kirurgjikal, ekipi i dha atij video të kirurgëve njerëzorë që kryenin heqjen e fshikëzës së tëmthit në kufomat e derrave. Kjo qasje i lejoi robotit të “mësonte” duke parë veprimet njerëzore, ashtu siç do të bënte një praktikant mjekësor. Rezultati ishte një robot i aftë të kryente 17 hapat e ndërlikuar të përfshirë në procedurë me saktësi të jashtëzakonshme.

Suksesi i këtij roboti qëndron në aftësinë e tij për t’u përshtatur me situata në kohë reale. Edhe pa ndërhyrjen e njeriut, ai ishte në gjendje të bënte prerje të sakta, të identifikonte indet dhe të vendoste kapëse gjatë operacionit. Ndërsa i duhej më shumë kohë se një kirurg njerëzor, roboti arriti të njëjtin nivel suksesi në tetë prova.

Ajo që e dallon këtë sistem robotik është aftësia e tij për t’iu përgjigjur udhëzimeve verbale gjatë procedurës. I mundësuar nga modele të përparuara të inteligjencës artificiale të ngjashme me ato të përdorura në sistemet bisedore si ChatGPT, roboti mund të dëgjojë komanda të tilla si “lëviz krahun e majtë pak majtas” dhe të rregullojë lëvizjet e tij në përputhje me rrethanat. 

Kjo aftësi e gjuhës natyrore shton një shtresë fleksibiliteti, duke i lejuar robotit të marrë dhe përpunojë udhëzime ashtu siç do të bënte një praktikant njerëzor nga një kirurg i lartë.

Edhe kur u paraqitën sfida të papritura- të tilla si ndryshimi i pozicionit të robotit ose ndryshimi i ngjyrave të indeve me ngjyra- roboti ishte në gjendje të përshtatej pa gabime.

Ky reagim në kohë reale është jetik për kryerjen e operacioneve të suksesshme në mjedise të paparashikueshme, ku kirurgët njerëzorë duhet të jenë të shpejtë në veprimet e tyre.

Ekipi kërkimor, i udhëhequr nga Ji Woong “Brian” Kim dhe Profesor Axel Krieger në Johns Hopkins, beson se ky zbulim i madh mund të hapë rrugën për përdorim më të gjerë të robotëve autonomë në kirurgji.

Siç shpjegoi Krieger, kjo risi është shumë larg sistemeve robotike të së kaluarës që ndiqnin udhëzime të paraprogramuara. Sistemi SRT-H shkon përtej kësaj, duke u përshtatur në mënyrë inteligjente me kushtet dinamike.

Kim theksoi se kjo punë vërteton se modelet e inteligjencës artificiale mund të jenë mjaft të besueshme për të trajtuar operacione komplekse në mënyrë autonome, duke demonstruar se procedurat kirurgjikale plotësisht të automatizuara jo vetëm që janë të mundshme në të ardhmen, por janë tashmë të arritshme sot.