TV LIVE Radio
Teknologji
6 November 2025
Kompjuterët kuantikë mund të bëhen të disponueshëm komercialisht në vitet 2030

Kompjuterët kuantikë pritet të bëhen komercialisht të disponueshëm në vitet 2030, të nxitur nga përparimet e shpejta, përfshirë procesorin Willow të Google-s, të cilin një përfaqësues i sektorit turk e ka përshkruar si një "pikë kthese premtuese në botën shkencore".

Drejtori ekzekutiv i kompanisë turke të infrastrukturës së cloud ComPro, Murat Canturk tha për Agjencinë Anadolu (AA) se teknologjia kuantike do të transformojë industritë duke zgjidhur probleme që kompjuterët tradicionalë nuk mund t'i qasen, duke përdorur parime të tilla si mbivendosja dhe ndërthurja kuantike për aplikime në dinamikën e lëngjeve, kërkimin farmaceutik dhe materialet e gjeneratës së ardhshme.

Canturk tha se sistemet kuantike mund të kryejnë llogaritjet në minuta që kompjuterëve klasikë do t'u duheshin miliarda vjet për t'i përfunduar.

"Në aviacion, kompjuterët kuantikë do të mundësojnë projektimin e modeleve komplekse të rrjedhës së ajrit me saktësi të përsosur, nga profilet e krahëve deri te aerodinamika e trupit dhe do të zvogëlojnë kohën e nevojshme për të projektuar avionë nga vite në muaj, ndërsa në projektimin inteligjent të ilaçeve dhe materialeve inovative, ata do të përshpejtojnë zbulimin e ilaçeve të reja dhe materialeve të gjeneratës së ardhshme duke modeluar ndërveprimet molekulare në nivelin atomik", tha ai.

Canturk vuri në dukje se aviacioni dhe mbrojtja do të përfitojnë të parat. "Optimizimi aerodinamik, llogaritjet e efikasitetit të karburantit dhe modelet e turbulencës do të shohin përparim ndërsa sektori i kujdesit shëndetësor do të shohë simulime të palosjes së proteinave dhe molekula të zgjuara të ilaçeve", tha Canturk.

Pasi theksoi se informatika kuantike do të riformësojë sigurinë e të dhënave, Canturk tha se "Në sigurinë e kriptos, informatika kuantike do të mundësojë që algoritmet e enkriptimit rezistente ndaj kuanteve të bëjnë të pamundur deshifrimin e çelësave ekzistues të enkriptimit".

Sipas tij, kompanitë globale të teknologjisë, përfshirë Google, IBM, Microsoft dhe Amazon, kanë investuar miliarda në kërkimin kuantik ndërsa Kina dhe SHBA-ja kanë ndarë buxhete të mëdha publike për të siguruar avantazhe kombëtare.

Canturk thotë se çipi Willow i Google-s, i zbuluar në dhjetor 2024 demonstroi dominimin e parë të verifikueshëm kuantik duke përdorur algoritmin e tij "Quantum Echoes" muajin e kaluar. Ai thekson se Willow mund të analizojë strukturat molekulare me llogaritje 13 mijë herë më shpejt se superkompjuterët.

"Kjo shënon fillimin e një zhvendosjeje drejt informatikës kuantike nga mjedisi laboratorik në aplikimet e botës reale. Suksesi i Willow është një shenjë e fortë se kompjuterët kuantikë do të përhapen gjerësisht në vitet 2030", tha ai.

 



Të ndryshme
Më shumë

Radio Uskana - LIVE