Një strukturë e gjerë dhe antike, e zbuluar në Meksikë, mund të zbulojë se si e kuptonin funksionimin e botës qytetërimi i hershme Maja, sipas BBC.

Në studimin e tyre, arkeologët thonë se gjetjet e reja tregojnë se vendi 3 000-vjeçar, i njohur si Aguada Fénix, ishte një kozmogram, thënë ndryshe një hartë gjeometrike e Universit.

Pas zbulimit të një grope të madhe në formë kryqi, të fshehur nën një xhungël të dendur në vitin 2020, arkeologët më vonë kuptuan se ishte vetëm një nga të shumtat të vendosura mbi njëra-tjetrën dhe të lidhura me kanale.

Vëllimi total i këtyre formacioneve është mbi 3,8 milionë metra kub ose më shumë se 1 500 pishina olimpike.

I vendosur në shtetin e Tabascos, në bregdetin e Gjirit të Meksikës, studiuesit nga Universiteti i Arizonës përdorën teknologjinë lazer për të dalluar Aguada Fénix nga ajri.

Pigmentet me ngjyra, shembujt më të hershëm të këtyre formave në Mesoamerikë, të gjetura në gropa, korrespondojnë me katër drejtimet kryesore të veriut, jugut, lindjes dhe perëndimit.

Konkretisht, bluja shënon Veriun, okra Jugun, jeshilja Lindjen dhe guaska deti me perla Perëndimin.

“Format e kryqit dhe simbolika e ngjyrave të koduara në arkitekturë janë mishërimi fizik i nocioneve se si ishte organizuar planimetria tokësore”, tha specialisti i pavarur i Maja-ve,  James A Doyle.

“Diga dhe kanalet nënvizojnë rëndësinë e ujit si praktikisht ashtu edhe simbolikisht”, shtoi ai.

Duke pasur parasysh madhësinë e ndërtesave, studiuesit mendojnë se do të duheshin të paktën 1 000 njerëz që të gdhendnin shkëmbin për disa vite për të ndërtuar kozmogramin.

Një hapësirë kaq e madhe ka të ngjarë të jetë përdorur edhe për tregti, takime dhe ceremoni të shenjta.

Përveç pigmenteve, arkeologët gjetën edhe skulptura prej nefriti./ ATSH