TV LIVE Radio
Teknologji
16 December 2025
E mira, e keqja dhe e shëmtuara e inteligjencës artificiale

Po bëhet më e zgjuar, por ende bën shumë gabime, ndërsa tregjet financiare pritet të pësojnë rënie.

Nga: Andy Kessler, biznesmen, investitor dhe autor / The Wall Street Journal

Ashtu si instalimet e ujit brenda shtëpisë apo tosti me avokado, inteligjenca artificiale [IA] do të ketë ndikim të madh. Por, mos prisni një rritje në linjë të drejtë. Ja ku janë e mira, e keqja dhe e shëmtuara.

• E Mira. IA0ja është shumë e zgjuar. ChatGPT-ja arrin në përqindjen e 93-të në testet e leximit dhe të të shkruarit të SAT [Scholastic Assessment Test – testet që përdoren të matur gatishmërinë e nxënësve të shkollave të mesme për të ndjekur studimet në universitetet e Shteteve të Bashkuara] – [rezultatet] 710 nga 800. Dhe, 700 në matematikë. Mund të arrijë gjithashtu notën 3 ose më shumë në shumicën e provimeve AP [Advanced Placement – teste të standardizuara të cilat u jepen në maj nxënësve të shkollave të mesme në Shtetet e Bashkuara]. Po të mund të punonte si vullnetar për ndërtimin e kasolleve në Kosta Rika dhe të luante në mënyrë të pranueshme në klarinetë, ChatGPT-ja do të mund të pranohej në Universitetin e Miçiganit.

IA-ja gjenerative gjithashtu mund të kalojë të gjitha nivelet e provimit për analist të certifikuar financiar [Chartered Financial Analyst – kualifikim profesional i njohur globalisht], provimin e unifikuar të jurisprudencës në ShBA [Uniform Bar Exam] me 97 përqind saktësi për vitin 2023, si dhe provimin amerikan të licencimit mjekësor [United States Medical Licensing Examination] për vitin 2023. Sigurisht, po të mund të mbaja mend marrëdhëniet midis çdo fjale të shkruar në 500 vjetët e fundit, ndoshta do t’i kaloja edhe unë këto teste. Por, a do t’ia besoje ChatGPT-së ndonjërin prej këtyre profesioneve? Hmmm. Testet tona kanë kufizimet e veta.

Mashtrimi me ChatGPT është aq i përhapur saqë profesorët janë kthyer te fletoret e vjetra të katra për provime. Çfarë vjen më pas, letra pergamenë? Ky nuk është përparim. Por, vini re, mendimi analitik do të bëhet gjithnjë e më shumë përmes komandave [Prompt] për ChatGPT-në dhe verifikimit të rezultateve. Mund ta vlerësosh këtë? Ende jo.

Shumëçka nga edukimi i sotëm bazohet në mësimin për të kaluar testet. Kuizet, testet, ligjëratat – pjesa më e madhe e arsimit është e përmbysur. Mësimi përmendësh ka dalë jashtë mode. Ligjëratat gjithashtu. E ardhmja është mësimi me ritëm individual dhe me edukim pjesëmarrës në projektet te të cilat IA-ja mund të ndihmojë dhe të vlerësojë në të njëjtën kohë. Ndërto një raketë të drejtuar nga njerëzit (virtuale) për në Mars – mëso llogaritjen, fizikën, biologjinë, ekonominë, psikologjinë dhe shkencën e materialeve për ta realizuar atë.

Gjithashtu, mbresëlënëse është shpejtësia me të cilën kompanitë po e adoptojnë IA-në për shërbimin ndaj klientit. Agjentët virtualë që përdorin tekst, dhe gjithnjë e më shumë zërin, mund të përgjigjen ndaj pyetjeve. Nga përvoja e dëgjuar, shkon nga 30 përqind deri në 70 përqind të përgjigjeve që gjenerohen automatikisht përpara se pyetjet e vështira të kalohen te njerëzit e vërtetë. Shumica më thonë se kostot ulen rreth 30 përqind. Pas çetbotëve, ky mund të jetë adoptimi më i madh i IA-së. Kujdes: ende bën gabime.

• E Keqja. Po, “halucinacionet” janë problem i madh. Edhe vetë termi “halucinacion” është mashtrues. Thjesht thuaje siç është: IA-ja bën gabime. Gafe. Defekte. Mund të jetë budallaqe. Sepse, IA-ja gjenerative është model statistikor, shpesh nuk ka qëndrueshmëri nga një pyetje te tjetra. Edhe në shërbimin ndaj klientit, kompanitë janë të kujdesshme. Gabimet dëmtojnë. Brendet mund të njollosen. Përgjegjësia është çështje e madhe për IA-në që drejtohet nga jashtë.

Për kodim, Mark Zuckerberg nga Meta thotë se IA-ja e tyre është e barabartë me “inxhinierë të nivelit të mesëm”. Programuesit pëlqejnë mjetet “interesante” [Vibe Coding] si Cursor dhe Replit. IA-ja e kompanisë Anthropic mundëson shumë prej këtyre mjeteve, por pakkush i beson rezultatit që shpeshherë është plot me gabime [Bugs]. Programuesit, qofshin të nivelit të mesëm apo jo, janë kthyer në testues që rregullojnë kodin e IA-së. Më produktive? Po, por ndryshe.

Modelet aktuale të mëdha gjuhësore trajnohen përmes forcës brutale. Me shumë çipa GPU [Graphics Processing Unit] të Nvidia-s të lidhur me terabajtë memorie. Çmimet e memories DRAM, që zakonisht bien me 30 përqind në vit, në vitin 2025 janë rritur me 15-20 përqind. IA-ja po thith çdo xhul të lirë energjie. Në Luginën e Silicit [Silicon Valley] po flitet për kilovat për token si një njësi matëse për prodhimin e IA-së. Kjo nuk do të zgjasë. Mbajini sytë te çmimet e memories si një sistem paralajmërimi për kërkesën. Do të shikoja gjithashtu normat e bonove japoneze pasi tregtia me jenë [Yen Carry] mund të jetë burimi i ajrit të nxehtë në tregjet e aksioneve. Edhe për kriptovalutat.

Po afrohen metoda më efikase të IA-së. Shikoni kompaninë e re të vlerësuar me 12 miliardë dollarë të ish-drejtoreshës së teknologjisë në OpenAI, Mira Murati – Thinking Machines Labs, që trajnon modelet ekzistuese të IA-së për t’u bërë eksperte në detyra të ngushta. Ta mësosh IA-në se si të mësojë është pothuajse njësoj si të rimendosh edukimin njerëzor. Efikasiteti mund të reduktojë kërkesën për qendrat e të dhënave.

• E Shëmtuara. Tregu i aksioneve është i çmendur pas IA-së. Por, a janë investimet në qendrat e të dhënave për IA përpara kërkesës reale që sjell të ardhura? Ka mundësi. E kemi parë mbindërtimin në çdo cikël: çipa për memorie, telekom, fibra optike. Në horizont janë çipat me konsum të ulët energjie dhe algoritme më efikase të IA-së. Loja me forcën brutale mund të ndryshojë.

Kapaciteti i planifikuar me mbi një trilion dollarë deri në vitin 2028 është shumë përpara çdo mundësie të ardhurash në afat të shkurtër. Dhe, tregjet janë të paqëndrueshme. Jeff Bezos pëlqen të kujtojë se në fillim të viteve 2000, aksionet e Amazon-it ranë nga 113 në 6 dollarë edhe pse kompania përmbushi çdo parashikim. Tregjet i kanë vlerësuar aksionet e IA-së bazuar në pritjet që kishin për tre deri në pesë vjet më vonë. Kjo mund të reduktohet në një afat më normal prej gjashtë deri në 18 muaj. Si rasti i Oracle-it javën e kaluar. Kjo ndodh në çdo cikël: Çfarë ke bërë për mua së fundmi? Furnizimi i ri dhe inovacioni do të thotë se çmimet e IA-së mund të bien më shpejt sesa pritej. Edhe aksionet po ashtu.E shëmtuara në afat të shkurtër është lajm i mirë në aspektin afatgjatë. Në Luginën e Silicit çmimet gjithmonë bien. Kur nuk bien, unë shqetësohem. Çmimet më të ulëta nënkuptojnë që elasticiteti i kërkesës po hyn në lojë: aplikacione të reja shfaqen për të përfituar nga funksionaliteti më i lirë. Printerë më të lirë me laser, kamera digjitale, telefona të zgjuar dhe tani IA-ja. Mjafton të ndiqni linjën zigzage. /Telegrafi/



Të ndryshme
Më shumë

Radio Uskana - LIVE